Tista’ timmaġina lilek innifsek f’nofs ta’ pjazza ta’ belt ċkejkna ta’ xi tmintax-il elf ruħ, ġewwa wied iħaddar bl-inwar ta’ siġar tal-larinġ Valenzjan, taħt il-ħarsa maestuża ta’ muntanji għoljin, u ssejjaħ b’leħen għoli l-kunjom ‘Mifsud’?Tista’ temmen lil għajnejk meta għall-anqas nofs tużżana nies idawwru rashom sabiex jistaqsuk għalfejn qed issejħilhom?
Hekk hu l-każ sorprendenti tal-belt ta’ Tavernes, waħda minn erba’ muniċipalitajiet tul il-wied b’dehra mill-isbaħ tal-Valldigna – ismu litteralment ifisser, il-wied dehen – ġewwa l-Komunità Awtonomika Valenzjana fi Spanja, belt li saħansitra għandha bajjiet ferm popolari jagħtu għal fuq il-Baħar Mediterran.Aktarx li kien l-ispirtu avventurier li jħeġġeġ ġo ħafna minna, xi darba jew oħra f’ħajjitna, li ġiegħel lil ċertu Lorenzo Mifsud Borg, miż-Żejtun, sabiex jaqsam il-Baħar Mediterran u jfittex opportunitajiet ġodda ġewwa il-belt ta’ Tavernes lejn l-aħħar tas-seklu Tmintax, fejn kien imbgħad iżżewweġ lil waħda Spanjola.Il-ġenerazzjoni ta’ Mifsud, minn dakinhar aktar minn mitejn sena ilu, żdiedet u kotrot, u l-kunjom għadu jeżisti sal-lum, marbut flimkien ma’ kunjomijiet oħrajn, ta’ bosta ċittadini Spanjoli f’din il-belt.
Is-sindku preżenti tal-belt huwa is-Sur Eugenio Pérez-Mifsud, li, kif indunajtu tajjeb, ukoll iġorr b’dinjità in-nisel Malti li għandu.Sabiex jikkomemora ir-rabtiet bejn il-belt Valenzjana u Malta, u sabiex jagħti ġieħ lil dawk il-membri tal-komunità tal-belt li għandhom dixxendenza minn dawn l-ewwel abitanti Maltin, il-Kunsill Lokali ta’ Tavernes għadda mozzjoni sabiex isemmi l-aktar triq wiesgħa u moderna tal-belt għal Malta.L-Ambaxxatur għal Malta fi Spanja, is-Sur Gaetan Naudi, u s-Sindku tal-Belt Valletta, Dr Paul Borg Olivier, akkumpanjati minn nisa tagħhom u minn uffiċċjali ohra Maltin, marru Tavernes de la Valldigna, bil-għajnuna tal-Fundazzjoni tal-Gvern Valenzjan Fundació Jaume II el Just, sabiex jinawguraw uffiċjalment it-triq, Avenida de la República de Malta, nhar il-Ġimgħa 17 ta’ Marzu 2006.
Wara diskorsi mis-Sindki ta’ Tavernes u tal-Belt Valletta, kif ukoll mill-Ambaxxatur għal Malta fi Spanja, inkixfet lapida bl-isem tat-triq miktub bil-Valenzjan.It-tliet kelliema semmew, fid-diskorsi tagħhom, ir-relazzjonijiet bejn Spanja u Malta li, kif turina l-istorja, imorru lura sekli sħaħ.Il-Web site ta’ Tavernes ma setgħetx tesprimi dan il-ħsieb b’mod aktar ċar meta qed tirreklama il-post bħala ‘belt li għarfet sew kif timxi ‘l quddiem billi tħares lejn il-ġejjieni bla ma qatt tinsa l-imgħoddi’.Iċ-ċerimonja qasira ingħalqet bil-ħruq ta’ nar ta’ l-art, biex donnu tinżamm it-tradizzjoni kemm Valenzjana, kif ukoll Maltija, ta’ kif nidħlu aktar fl-ispirtu tal-festi ta’ l-okkażjoni.
Id-delegazzjoni Maltija wara ġiet mistiedna wkoll ġewwa l-belt ta’ Valencia, fejn il-festi tal-fallas – karikaturi maħdumin bir-reqqa u b’sengħa kbira minn injam u l-karta pesta – li dejjem jinżammu viċin il-festa ta’ San Ġużepp Ħaddiem (ukoll il-mastrudaxxa!), jilqgħu kull sena l-bidu tar-rebbiegħa.Quddiesa speċjali il-Ħadd filgħodu, dedikata għal Malta, tqaddset ġewwa l-Bażilika tal-Madonna ta’ l-Abbandunati (Nuestra Señora de los Desamparados) fil-pjazza ta’ Valencia.Il-bandiera Maltija ingħatat post xieraq fuq l-artal, filwaqt li d-delegazzjoni Maltija ħadet sehem fil-quddiesa flimkien mal-kotra tan-nies li ħanqet il-Bażilika.Fl-aħħar tal-quddiesa, il-mara ta’ l-Ambaxxatur ippreżentat bukkett fjuri lill-Madonna f’isem Malta, u tqassmu wkoll santi bix-xbieha tal-Verġni ta’ l-Abbandunati, xogħol l-artist Malti Wiġi Muscat, li kien ġie kummissjonat fil-bidu tas-Seklu Għoxrin minn sid il-Villa Macedonia f’Ħal Balzan, fejn bħalissa tinsab ir-residenza uffiċċjali ta’ l-Ambaxxatriċi Spanjola f’Malta.Id-devozzjoni lejn din il-Madonna protettriċi ta’ dawk li ma jistgħux jiddefendu lilhom infushom kienet xterrdet f’Malta mill-Gran Mastru Valenzjan Ramón Perellos y Rocaful fl-aħħar snin tas-seklu Sbatax.
Gaetan A. Naudi
Ambaxxatur ta
Malta